บ้านก้อนฟางที่ประเทศลิทัวเนีย

ประเทศลิทัวเนีย เป็นประเทศที่แยกตัวมาจากสหภาพโซเวียต ตั้งอยู่ในคาบสมุทรบอลข่าน ได้สนใจบ้านธรรมชาติเช่นกับประเทศอื่นๆทั่วโลก และได้ก่อสร้างบ้านธรรมชาติตามโครงการส่งเสริมการสร้างบ้านฟางก้อนเพื่อลดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งได้เริ่มโครงการนี้มาตั้งแต่เดือนธันวาคม ค.ศ.2006 อันเป็นโครงการที่มีวัตถุประสงค์เพื่อแนะนำให้สังคมลิทัวเนีบรู้จักวิธีที่สร้างบ้านที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม กล่าวคือ ให้รู้จักเทคโนโลยีการก่อสร้างบ้านก้อนฟาง เป็นโครงการสอดคล้องกับโครงการณรงค์เพื่อการประหยัดพลังงานของกล่มประเทศอียู และมีการประสานความร่วมมือกับนักก่อสร้างบ้านก้อนฟางทั่วโลก เช่น จากประเทศสหราชอาณาจักร เดนมาร์ก เบลารุส สหรัฐอเมริกา ออสเตรีย เบลเยียม เยอรมนี และอื่นๆ

ตัวอย่างบ้านก้อนฟางที่ลิทัวเนีย

ข้อดีของบ้านก้อนฟาง

1.บ้านก้อนฟาง มีฉนวนเกิดขึ้นตามธรรมชาติ ทำให้ไม่ร้อนอบอ้าวในหน้าร้อน
2.บ้านก้อนฟาง ฉาบด้วยดินเหนียว ป้องกันไฟได้ดี
3.บ้านก้อนฟาง สร้างด้วยก้อนฟาง ที่นำมาติดตั้งได้ง่าย
4.บ้านก้อนฟาง ใช้วัสดุเหลือใช้ตามธรรมชาติ คือ ฟาง และดิน
5.บ้านก้อนฟาง ไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม
6.บ้านก้อนฟาง มีความสวยงาม

ชมคลิปวิดีโอครับ

บ้านก้อนฟางในประเทศสวีเดน

ประเทศสวีเดน ซึ่งอยู่ในคาบสมุทรสแกนดินเวีย(ประกอบด้วยนอร์เวย์,เดนมาร์ก,ฟินแลนด์,สวีเดน) นิยมนำก้อนฟางมาสร้างอาคารสถานที่ เช่น สร้างโบสถ์สร้างโรงเรียน และสร้างบ้านมาตั้งแต่ครั้งโบราณ ซึ่งอาคารสถานที่ที่ทำด้วยก้อนฟางก็ยังปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน ต่อมาประชาชนสวีเดนได้หันมานิยมนำก้อนฟางมาสร้างบ้านอีกครั้งหนึ่ง ด้วยเหตุผลทางนิเวศวิทยา มีความประหยัด และพิทักษ์สิ่งแวดล้อม บ้านก้อนฟางของสวีเดนที่นำมาเสนอนี้เป็นบ้านมีโครงร่างเป็นไม้ ฝาผนังบ้านทำด้วยก้อนฟางเสริมด้วยลวดตาข่าย ลวดหนาม และลวดเส้นเพื่อเสริมความแข็งแรงให้แก่ผนัง และผนังบ้านก้อนฟางทั้งข้างในและข้างนอก ฉาบด้วยดินเหนียวผสมฟางที่หาได้ในท้องถิ่นนั่นเอง ที่น่าศึกษาอีกอย่างก็คือ เครื่องมือที่ใช้ทำก้อนฟางเป็นเครื่องมือที่ทำด้วยไม้ และก็ทำได้ง่ายๆเสียด้วย

ดูวิธีสร้างบ้านของสวีเดนที่ลิงค์นี้ครับ

ข้อดีของบ้านก้อนฟาง

1.บ้านก้อนฟาง มีฉนวนตามธรรมชาติ เพราะก้อนฟางมีความหนา จะทำหน้าที่เป็นฉนวนตามธรรมชาติ ทำให้ในบ้านไม่ร้อนมากในฤดูร้อน และไม่หนาวมากในฤดูหนาว
2.บ้านก้อนฟาง ต้นทุนต่ำ เพราะใช้ก้อนฟางสร้าง(ก้อนขนาดยาวเมตรครึ่ง ก้อนละ 30 บาท)ย่อมถูกกว่าสร้างด้วยเหล็ก อิฐ และปูนซีเมนต์
3.บ้านก้อนฟางใช้แรงงานคนน้อย แค่คนในครอบครัวช่วยกันสร้างก็สำเร็จ อาจต้องอาศัยหรือจ้างคนอื่นบ้างในช่วงทำหลังคา ปูพื้น และทำฝ้า
4.บ้านก้อนฟาง เป็นมิตรกับสภาพแวดล้อม ไม่สร้างมลพิษใดๆ
5.บ้านก้อนฟาง ช่วยประหยัดค่าไฟฟ้า เพราะไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องปรับอากาศ หรือแม้แต่พัดลม

บ้านก้อนฟาง 2 แบบ

แบบที่ 1 บ้านก้อนฟางมีโครงร่างเป็นไม้หรือเหล็ก


แบบที่ 2 บ้านก้อนฟาง มีโครงร่างทำด้วยก้อนฟางล้วน เฉพาะที่เป็นไม้หรือเหล็กคือโครงหน้าต่างและประตู

กิจกรรมสร้างบ้านฟางของนักศึกษามหาวิทยาลัย

ในแต่ละปี นักศึกษาของมหาวิทยาลัย University of Massachusetts Amherst ประเทศสหรัฐอเมริกา จะร่วมกันทำกิจกรรมนอกหลักสูตร หนึ่งในกิจกรรมเหล่านั้นคือสร้างบ้านก้อนฟาง

บ้านก้อนฟางที่ประเทศอังกฤษ

ที่ประเทศอังกฤษ นิยมสร้างบ้านก้อนฟาง เช่นเดียวกับในประทศอื่นๆในยุโรปและอเมริกา เขาจะใช้ไม้เป็นโครงร่างของบ้าน ใช้ฟางอัดก้อนเป็นฝาพนังบ้าน และใช้ดินผสมทรายและน้ำฉาบแทนปูนซีเมนต์

บ้านก้อนฟางในสหรัฐอเมริกา

เราคงเคยได้อ่านนิทานสำหรับเด็ก เรื่องหมูน้อยสามตัวกับบ้านฟางหลังน้อย โดยในเรื่องเล่าว่าลูกหมูน้อยสามตัว อยู่กับพ่อแม่ของพวกมันอย่างมีความสุข แต่อยู่มาวันหนึ่งแม่ขอองพวกมันบอกว่า “บ้านหลังนี้คับแคบสำหรับพวกเราทุกคน พวกเจ้าทั้งสามจงย้ายออกไปจากบ้านนี้ แล้วไปช่วยกันสร้างบ้านหลังน้อยๆอยู่ด้วยกัน” หมูน้อยทั้งสามตัวจึงได้ปฏิบัติตามคำสั่งของแม่ ได้จูบอำลาแม่ แล้วตระเวนหาสถานที่อยู่ ลูกหมูน้อยตัวหนึ่งพูดว่า “ฉันจะสร้างบ้านด้วยฟาง” เมื่อลูกหมูตัวอื่นๆได้ยินก็หัวเราะเยาะ เพราะพวกมันไม่เคยได้ยินว่ามีการสร้างบ้านด้วยฟางมาก่อน ปัจจุบันมนุษย์มีบ้านฟางอยู่กันแล้ว อย่างเช่นบ้านหลังนี้


การใช้ฟางสร้างบ้านไม่ใช่เรื่องใหม่ เคยมีการสร้างบ้านก้อนฟางมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ แต่สไตล์การสร้างบ้านก้อนฟางในยุคใหม่เช่นหลังนี้ เริ่มขึ้นในตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ในเขตมิดเวสต์ สหรัฐอเมริกา ผู้สร้างคือ แอนดรู มอร์ริสัน (Andrew Morrison)


เมื่อชาวนาเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว ก็จะทิ้งฟางไว้ในนา หรือไม่ก็จุดไฟเผา เป็นการทิ้งผลิตภัณฑ์ที่มีค่าไปอย่างน่าเสียดาย ต่อมามีคนค้นพบวิธีที่จะนำฟางมาใช้เป็นประโยชน์ คนเหล่านี้ได้นำฟางมาอัดทำเป็นก้อน เพื่อใช้ประโยชน์หลากหลายชนิด เช่น ใช้ปูเป็นที่นอนของปศุสัตว์สัตว์ ใช้เลี้ยงปศุสัตว์ โคเนื้อ โคนม โคพันธุ์ ใช้คลุมแปลงเพาะปลูก แปลงเพาะเห็ด และในปัจจุบันก็คือนำมาใช้ทำบ้านก้อนฟาง


ฟางอัดก้อนมีความหนาอย่างน้อย 18 นิ้ว เมื่อนำมาใช้ก่อผนังบ้านแทนอิฐ ก็จะเป็นฉนวนธรรมชาติ สร้างความอบอุ่นในฤดูหนาวได้เป็นอย่างดี ไม่ต้องเปลืองค่าไฟฟ้าสำหรับเครื่องทำความร้อน เมื่อถึงฤดูร้อนบ้านหลังนี้ก็จะเย็นสบาย ไม่ต้องเสียค่าไฟฟ้าสำหรับเครื่องปรับอากาศ




เราสามารถสร้างชั้นวางของ หรือที่นั่งไว้ตามช่องหน้าต่าง ส่วนโค้งตรงประตูทางเข้าก็ดูงดงามแทบไม่น่าเชื่อ

เราเคยคิดว่า บ้านฟางเป็นเรื่องเหลวไหล มีแต่ในเรื่องนิทานโกหกหลอกเด็กข้างต้น แต่ปัจจุบันมันเป็นเรื่องจริง บ้านฟางก้อนเป็นที่นิยมในทุกประเทศในแถบตะวันตก ทั้งในทวีปยุโรปและอเมริกา

บ้านดิน

บ้านดินหลังหนึ่งในสหรัฐอเมริกา
ใช้เป็นบ้านพัก Resort มีอาหารเช้าเสิร์ฟ
อาหารกลางวันและอาหารเย็นรับประทานร่วมกับชาวบ้านในชุมชนแห่งนั้น



บ้านดิน เรียกในภาษาอังกฤษว่า Earthen House บ้าง Earth House บ้าง Earth Shelter House บ้าง มีลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่สำคัญคือ เป็นบ้านที่ก่อผนังด้วยดิน มีพื้นบ้านติดดิน บ้านดินสมัยใหม่ จะสร้างโดยมีผนังบ้านเป็นคอนกรีต และติดตั้งฉนวนกันร้อน

บ้านดินเป็นสถาปัตยกรรมเก่าแก่ที่มีมาตั้งแต่สมัยอาณาจักรเมโสโปโตเมีย พบสถาปัตกรรมบ้านดินกระจายอยู่ทั่วไปตามแหล่งอารยธรรมต่างๆ ของโลก เฉพาะในประเทศของเราพบบ้านดินทางภาคเหนือ โดยชาวจีนยูนนาน(จีนกองพล93)ที่มาตั้งถิ่นฐานอยู่ทาง จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดเชียงราย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ในภาคอีสาน พบที่จังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดศรีษะเกษ เป็นต้น แม้แต่ในกรุงเทพเอง ก็เคยมีบ้านดินอยู่หลายแห่ง เช่น ในบริเวณโรงเรียนสตรีวิทยา แถบถนนราชดำเนิน

ดินที่นิยมใช้สร้างบ้านดินจะเป็นดินแดงที่ใช้ในการสร้างถนน เพราะดินดังกล่าวสีแดงสวยงาม หากไม่สามารถหาดินแดงได้ ก็สามารถใช้ดินที่หาได้ในท้องถิ่นแทน จากนั้น คลุกเคล้าดิน แกลบ หรือฟาง และน้ำให้ผสมเป็นเนื้อเดียว กัน ก่อนจะนำมาเทในแม่พิมพ์ เพื่อให้มีรูปร่างคล้ายอิฐทั่วไป ทิ้งไว้ประมาณ 2 วัน ให้ดินแห้งแข็ง แล้วกลับอีกด้านหนึ่งขึ้น พอได้ดินลักษณะเป็นก้อนแล้วก็นำมาก่อสร้างบ้านได้เช่นเดียวกับอิฐ ทั้งนี้อาจใช้ไม้หรือเหล็กทำเป็นโครงสร้างของบ้านเพื่อความแข็งแรงได้

ข้อดีของบ้านดิน

1.บ้านดิน มีฉนวนตามธรรมชาติ ซึ่งจะทำให้ภายในบ้านเย็นสบายในหน้าร้อนและอบอุ่นในหน้าหนาว
2.บ้านดิน มีความชื้นของอากาศสูงมากคือระหว่าง 50-70% ทำให้ภายในบ้านอบอุ่นในหน้าหนาว
3.บ้านดิน มีผนังดินที่อัดแน่น เหมาะที่จะทำเป็นห้องปรับอากาศ ทั้งอากาศและเสียงจะเข้าได้ยาก
4.บ้านดิน มีความปลอดภัยสูง เมื่อเกิดพายุ หรือเกิดแผ่นดินไหว
5. บ้านดิน เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เวลาสร้างใช้พื้นที่ไม่มาก แม้แต่บนเนินดิน หรือเนินเขาเตี้ยๆก็สร้างได้
6. บ้านดิน ติดไฟยาก เมื่อเทียบกับบ้านไม้ เพราะวัสดุส่วนใหญ่เป็นคอนกรีตและเป็นดิน

วิธีสร้างบ้านดิน
BaandinEP1(1-3)
BaandinEP2(4)
BaandinEP3(5-8)
BaandinEP4(9-10)
BaandinEP6(final)
วิธีสร้างบ้านดินของบ้านดินลำพูน

บ้านก้อนฟาง

วัสดุที่ใช้สร้างบ้านก้อนฟางคือฟางอัดก้อน




บ้านก้อนฟางสมัยใหม่ที่สร้างกันในยุโรป(จากหนังสือ The beauty of straw bale homes, by Athena and Bill Steen)





บ้านก้อนฟาง หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า Straw Bale House เป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับคนที่อยากมีบ้าน

บ้านก้อนฟาง มีความเป็นมาในอดีตย้อนไปถึงยุคหินตอนต้น(Paleolithic Times)ซึ่งในยุคนั้นคนในแถบทุ่งหญ้าแอฟริกานิยมใช้ฟางเป็นวัสดุสำคัญในการสร้างบ้าน ต่อมาในแถบทวีปอเมริกามิดเวสต์(American Midwest จึงมีผู้หันมาสร้างบ้านก้อนฟางเมื่อผู้ริเริ่มเห็นว่าบ้านประเภทนี้มีความทนทานสามารถต้านทานความรุนแรงของลมพายุได้อย่างสบาย

ในปัจจุบันพวกสถาปนิกและวิศวกรกำลังสำรวจหาความเป็นไปได้ใหม่ๆเพื่อจะนำมาสร้างบ้านก้อนฟาง พวกผู้เป็นต้นคิดในการสร้างบ้านก้อนฟาง กล่าวว่า การสร้างบ้านพักอาศัยด้วยการใช้ก้อนฟางโดยใช้วัสดุคือฟางอัดก้อนแทนวัสดุก่อสร้างแบบเดิมคือไม้ อิฐ ซีเมนต์ เหล็ก เป็นต้น จะช่วยลดต้นทุนในการผลิดลงได้มากถึง 50%

ทั้งนี้เพราะฟางป็นสิ่งที่หาได้ง่ายในทุกประเทศ โดยเฉพาะในประเทศเกษตรกรรมอย่างบ้านเรา ยิ่งหาฟางข้าวได้ง่ายมมาก เพราะฟางเป็นวัดสดุเหลือใช้หลังจากการเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว ชาวบ้านส่วนใหญ่เห็นว่าฟางข้าวไม่มีประโยชน์ จะใช้วิธีทำลายด้วยการจุดไฟเผา

แต่ปัจจุบันมีเกษตรกรบางรายเห็นประโยชน์ของฟาง ได้ใช้เครื่องมือจักรกลที่เรียกว่า เครื่องอัดฟางก้อน (Square Baler) ทำการอัดฟางก้อน ไว้จำหน่ายให้แก่ผู้เลี้ยงโคกระบือ ทั้งโคกระบือนม โคกระบือเนื้อ โคกระบือพันธุ์ นอกจากนั้นแล้ว ลูกค้าสำคัญที่จะซื้อฟางอัดก้อนก็คือผู้ที่จะสร้างบ้านแบบประหยัดที่กำลังเป็นที่นิยมในเมืองไทยคือบ้านก้อนฟางที่เรากำลังพูดถึงนี่เอง

ในบ้านก้อนฟาง ในหน้าร้อนก็จะไม่ร้อน ในเวลาหน้าหนาวก็จะไม่หนาว สนนราคาไม่แพง ในการสร้างใช้วัสดุเหลือใช้คือฟาง ซึ่งหาได้ง่ายในถิ่นชนบทในราคาถูกมาก ฟางอัดก้อนซื้อหาได้ในราคาแค่ก้อนละ 10-15 บาท ไม่ต้องใช้เทคนิคในการสร้างที่ซับซ้อน ผู้สร้างใช้เวลาศึกษาหาทักษะในการก่อสร้างเพียงไม่กี่ชั่วโมง ก็สามารถสร้างบ้านก้อนฟางได้แล้ว

ชมคลิปวิดิโอเพื่อหาแนวคิดเรื่องสร้างบ้านก้อนฟางครับ

ชมคลิป โจน จันได มนุษย์บ้านดิน